Nooit zijn er aan het begin van een schooljaar zoveel verschillende signalen gegeven door zoveel verschillende onderwijsbetrokkenen als vandaag. Volgens Vlaams volksvertegenwoordigers Marleen Vanderpoorten en Irina De Knop (Open Vld) is dit heel terecht. Ons onderwijs zit op een scharniermoment: het aantal leerlingen en studenten in het basisonderwijs en hoger onderwijs neemt drastisch toe en zal dat in de volgende jaren blijven doen, de leerlingenpopulatie is op alle niveaus heel divers geworden en de maatschappelijke context is drastisch gewijzigd in vergelijking met de voorbije decennia.
Deze feiten zetten het onderwijsbeleid onder druk en maken dringende en ingrijpende beslissingen noodzakelijk. Marleen Vanderpoorten en Irina De Knop pleiten daarom voor maatregelen op verscheidene vlakken:
- Het lerarenberoep aantrekkelijker maken. Teveel jonge leerkrachten haken binnen de vijf jaar af. Het beroep biedt o.a. te weinig loopbaanperspectief en de werkzekerheid is in het begin van de carrière benedenmaats. Daarenboven is er door het stijgend aantal kinderen in het kleuteronderwijs en het lager onderwijs een grote nood aan meer leraren. De minister neemt weliswaar in 2012 maatregelen voor een betere omkadering maar ook daar zijn extra leraren voor nodig die er nu niet zijn. Een snelle herinvoering van de vervangingspool en maatregelen om de zij-instroom aantrekkelijk te maken zijn nu aan de orde. Er kan niet gewacht worden op het uitvoeren van de conclusies van het lerarenloopbaandebat: de toekomst van een generatie leerlingen staat op het spel.
- Studieloopbaanbegeleiding in het leerplichtonderwijs en oriënteringsproef bij de start van het hoger onderwijs. In het secundair onderwijs maken leerlingen vaak een verkeerde studiekeuze omdat ze de inhoud en de finaliteit van de aangeboden studierichtingen onvoldoende kennen en omdat ze te weinig zicht hebben op hun eigen talenten en mogelijkheden. Daarom moet intensief ingezet worden op een studiekeuzebegeleiding vanaf de derde graad van het lager onderwijs. De start in het hoger onderwijs moet voor Open Vld voorafgegaan worden door een verplichte, niet-bindende, oriënteringsproef.
- Blijvende inzet op gelijke onderwijskansen en extra aandacht voor bijzondere talenten en sterke leerlingen. Onze diverse maatschappij maakt het absoluut noodzakelijk om te blijven inzetten op gelijke onderwijskansen. Dit mag echter niet leiden tot minder aandacht voor extra getalenteerde leerlingen. Gediversifieerd onderwijs is meer dan ooit aan de orde. Dit vergt extra inspanningen van de leerkracht. Een tweede leerkracht in de klas is daarom voor Open Vld een goed idee. Maar ook flexibiliteit moet meer gestimuleerd worden, zowel bij de inzet van leraren in het algemeen als bij het vormen van klasgroepen.
- De rol van het kleuteronderwijs versterken. Het werkveld is al jaren vragende partij voor een betere omkadering, een aanpassing van de maximumfactuur en kleinere klassen. Net zoals een kind uitkijkt naar zijn eerste schooldag, kijkt open Vld uit naar de concrete invulling van de zomerbeloftes van de minister. Als de minister echt gelooft dat het kleuteronderwijs een belangrijke toegevoegde waarde heeft, moet hij ook werk maken van een hogere participatie- en regelmatige aanwezigheidsgraad van kleuters. Alle kinderen moeten vanaf 3 jaar regelmatig naar school zodat problemen zoals schoolse achterstand en gebrekkige talenkennis, e.d. aan de bron kunnen worden aangepakt.
Open Vld vraagt aan de minister van Onderwijs snelle en krachtdadige beslissingen om ons onderwijs kwaliteitsvol te houden voor de toekomst. Er is nu geen nood aan nieuwe studies en langdurige overlegvergaderingen achter de schermen. De minister moet nu komen met een plan waar antwoorden en korte termijnvoorstellen in staan.